A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z

Bijbelse begrafenis


Bijbelse  begrafenis 

 

 (Ze ook Gilead/Balsem voor de vraag of Jezus net als Jozef en Israel ook gebalsemd is)

Zie ook Arimatea, waar ik de  begrafenis van Jezus ter sprake heb gebracht. Het was Jozef van Arimatea die de begrafenis verzorgde. Hij zalfde ook het dode lichaam van Jezus, wat de vrouwen niet mochten doen. De vrouwen  brachten alleen  specerijen om de doodsgeur te verdrijven.Dat was dus na de sabbat.

De mooiste  grafschildering vind ik toch wel het schilderij dat je kunt zien in de grafkelder van Beni Hasan in Egypte, voorstellend de komst van een groep Semieten in Egypte uit de tijd van de aartsvaders! Dus uit de 19 eeuw voor Christus. Hoe prachtig zijn de kleuren bewaard.De twee figuren met ontbloot bovenlijf zijn Eguyptische grenswachten.De ezels vervoeren een blaasbalg

Graf van Zacharias in het Kedrondal. Veel Joden begroeven hier hun doden, omdat zij dachten dat hier het eindgericht zou plaats vinden op grond van Joel 3 : 2 "Ik zal de volken af voeren naar het Dal van Josafat en aldaar met hen het gericht voeren.

 

Een begraafplaats in het Midden-Oosten werd een necropolis genoemd,  een dodenstad, zoals hier in Hierapolis,de grootste antieke begraafplaats van Turkije Je trof er dodenhuizen en reusachtige sarcofagen aan zoals hierboven. De meeste graven zijn opengebroken door grafplunderaars vanwege de kostbare bijgaven.

Begrafenis op Elefantine een eiland in de Nijl  in Egypte waar vroeger veel Joden woonden en zij ook een tempel bezaten!

Rotsgraven in Jericho

Melaatsen woonden vaak in holen tussen de graven.Zij waren dodenstadbewoners. Met een ratel moesten ze voorbijgangers waarschuwen niet te dichtbij te komen.

 

Het is ons opgevallen dat een begrafenis in de Bijbel direct na de dood van de overledene plaats vond. Het lijkt me echter een slechte zaak voor de rouwverwerking.

Hoe moet je dat toch verwerken als het overlijden en het begraven van je geliefde op één dag samenvallen?

Een heel duidelijk voorbeeld hiervan vinden we in Hand. 5 bij het sterven en de begrafenis van Ananias. Zijn vrouw Saffira was er niet  bij maar kwam drie uur na het overlijden van haar man  binnen en toen hoorde ze tot haar ontsteltenis dat haar man Ananias niet alleen plotseling was overleden ,maar ook al begraven!!

 Geen doodskist

In de tweede plaats kunnen wij uit deze verschrikkelijke geschiedenis opmaken, dat men nooit een kist gebruikte voor de begrafenis. In Hand 5 : 6 lezen we van Ananias:”Enkele jonge mannen wikkelden hem in een lijkwade, droegen hem naar buiten en begroeven hem”. Dat zien we ook bij de jongeman van Naïn. Het dode lichaam van de jongen wordt in een kleed gewikkeld en op een baar uitgedragen.

Hier lag vroeger de begraafplaats Akeldama tegen de zuidelijke helling van het Hinnomdal ten zuiden van Jeruzalem. Hier zou Judas zelfmoord gepleegd hebben, HIer hebben archeologen een lijkwade uit de tijd van Jezus opgegraven.

Lijkwade Turijn

Bij het doodskleed denkt u waarschijnlijk ook aan de lijkwade van Turijn, waarin het dode lichaam van Jezus na de kruisafname in gewikkeld zou zijn. Archeologen hebben onlangs (dec. 2009) in Jeruzalem in een graf een lijkkleed gevonden dat dateert uit de tijd van Jezus. Dit is heel interessant want zo zal het doodshemd van de Heiland er ook uitgezien hebben! Dit graf is gevonden in de Hinnomvallei waar vroeger de  begraafplaats Akeldama lag. Met het terugesmeten geld van Judas (Mat.27:8) hebben de Schriftgeleerden de bekende akker van een pottenbakker gekocht. Deze akker is toen als begraafplaats ingericht en kreeg in de volksmond de naam ‘bloedakker’. Wat bleek nu na een nauwkeurig onderzoek van textielhistoricus dr. Orit Shamir?  Dat dit lijkkleed heel sterk afwijkt van de lijkwade van Turijn waarin volgens sommigen het lichaam van Jezus werd begraven. Die lijkwade is om een heel complexe manier geweven en kan pas na het jaar 1000 na Christus zijn gemaakt.

De baar van Nain

Deze baar was meestal het lichte bedstel  waar op de overledene reeds als zieke gelegen had. En dan gebeurt er iets wat niemand verwacht. Jezus komt dichterbij en raakt de lijkbaar aan. De vele mensen die de rouwstoet gevolgd zijn, kijken met verbijstering toe. Geen enkele Jood mocht een lijk of een lijkbaar aanraken. Deed hij dit toch dan was hij onrein. Jezus toont zich hier solidair met de rouwende weduwe. Hij wordt nu onrein.In de derde plaats zien we dat je de graven altijd  buiten de stad kon aantreffen. Meestal bevonden zij zich langs de hoofdwegen. De grafspelonken  waren nooit  rond een synagoge aangelegd, zoals bij ons een kerkhof vroeger altijd rond de kerk werd aangelegd, zoals de naam kerkhof al suggereert. Ik vermoed dat we de reden hiervan moeten zoeken in het feit dat de Joden van mening waren dat de aanraking van een graf of lijk de mens verontreinigde. Als je onrein verklaard was, mocht je niet in de tempel komen.

Heel indrukwekkend zijn de grafhuizen die in de rotsen van Lycie zijn uitgehouwen. Ze lijken op echte woningen. 

 

Het witte graf van Aaron volgens de gids. Typerend voor dit graf is  dat het wit gepleisterd is.Jezus heeft de Farizeeen eens vergeleken met wit gepleisssterde graven. Van buiten leek het heel mooi, maar binnen waren ze vol dorre doodsbeenderen 

 

Je moest altijd heel duidelijk zien waar de graven lagen. Stel je voor dat je heel eventjes van de weg afraakte en je over een graf liep Dan was je onrein. Daarom kalkten de Joden de graven meestal wit. Die kalk verdween langzamerhand in de regenperiode, maar  na elke regenperiode werden de graven opnieuw witgekalkt. Mooi om te zien, maar het bleven graven. Daaraan herinnert Jezus ons ook als Hij van de Farizeeën zegt:Huichelaars, jullie lijken van buiten op gewitte graven die wel mooi schijnen, maar van binnen vol zijn van doodsbeenderen (Matt. 23:27).

Rouwrituelen 

De Joden beschikten meestal over familiegraven, waardoor de  overledene bij zijn begrafenis “tot zijn vaderen verzameld’  kon worden.

De begrafenis zelf vond plaats met het geluid van fluitspel en het door merg en been gaan  geween van de gehuurde klaagvrouwen. De familieleden scheurden hun kleren, besmeurden zich met stof en as (in zak en as zitten) en schoren soms hun hoofdhaar en baard af.

Dit is nu de knekelkist of ossuarium van Jakobus.

Knekelkist van Jakobus

Wetenschappers beweren dat zij  de oudste inscriptie gevonden hebben van Jezus.  "Jakobus, zoon van Jozef, broer van Jezus" staat op een stenen kistje dat gevonden is in de omgeving van Jeruzalem. In dit kistje zouden waarschijnlijk de botten van de Jakobus van het Nieuwe Testament hebben gezeten. De joden spraken in die tijd Aramees.  In het Aramees staat er Ýa'akov bar Yosef  akhui di Yeshua.  Plunderaars boden het voor veel geld aan op de antiekmarkt. Het is nu in handen van een anonieme verzamelaar. Het kistje is 50 cm lang. Voor de verwoesting van Jeruzalem in 70 werden  de botten van overledenen in zo'n kistje bewaardq  Knekelkistjes werden vooral tussen 30 voor Chr.  en 70 na Chr. door de vrome joden gebruikt om hun doden te herbegraven. Het deksel schijnt nu toch origineel te zijn en de kist niet.

Begraven in onze tijd 

 

Vergeleken met Bijbelse tijden is er veel veranderd in de uitvaart- en rouwcultuur. De symbolen rond dood en rouw veranderen.

Begrafenissen en uitvaarten krijgen inhoudelijk een ander karakter. De algemene tendens is dat het hemels baldakijn naar beneden is gekomen.

 Nog niet zo lang geleden ging het over het zielenheil van de overledene. Nu wordt er vaak teruggeblikt met behulp van filmpjes en ‘in memoriams’  van de overledene. Men wil laten zien wat hij of zij betekend heeft.

 De nadruk komt steeds meer te liggen op rituele creativiteit. Het unieke en persoonlijke en originele krijgt steeds meer aandacht.

 

Nieuwe ritualisering

Sommigen spreken zelfs van een collectief individualisme. De herinnering aan de overledene en de rouw na de dood krijgen een dominerend karakter. Er is sprake van een nieuwe ritualisering die in het teken staat van de remembering .Er zijn workshops met als thema “Maak een grafkist voor je geliefde”. De eerste grafkistfietsen zijn al in de handel. De eerste digitale grafstenen zijn al verschenen, waarbij je met een druk op de knop informatie krijgt over de overledene. In aansluiting aan de begrafenis wordt een begrafenismaaltijd gehouden  

 

In de Bijbelse leefwereld worden de doden nooit gecremeerd, maar altijd begraven. Deze traditie heeft de kerk overgenomen, omdat dit gebruik beter aansluit bij de verkondiging van de opstanding van Christus. Jezus is begraven in een rotsgraf zoals dit graf in de eerste eeuw. Een grote ronde sluitsteen sloot het graf af. Deze werd langs de richel gerold.

 

 P.S.Zie ook het boek “Leven doe je op je eigen manier/afscheid nemen ook; van Brenda Siebrand-Koper, 2009 Zie ook Begraven en Cremeren bij Onderwerpen