Eeuwigheidszondag

 Laatste zondag

De laatste zondagen in november, voordat de blijde adventstijd

aanbreekt, heten de zondagen van de voleinding. We denken dan niet

aan zoiets als "afronding", maar, veel meer toekomstgericht, aan de

voltooiing van al Gods plannen - met onze wereld, met ons eigen leven.

Met Advent begint het nieuwe kerkelijk jaar. De zondag vóór Advent,

de laatste zondag van het kerkelijk jaar, wordt ook wel zondag van de

voleinding of eeuwigheidszondag of

dodenzondag genoemd. Dodenzondag is de

oudste benaming van deze zondag. Het eigen

karakter van deze zondag is ontstaan in 1816,

toen koning Frederik Willem III van Pruisen

bepaalde dat die laatste zondag een

"algemeen christelijk feest ter herinnering

aan de overledenen" zou zijn. Hierbij speelde

ook de nagedachtenis aan hen die in oorlogen

waren gesneuveld, een rol. Deze dodenzondag, van oorsprong een

 Tegenhanger Allerzielen

 

 Lutherse gewoonte, werd de protestantse tegenhanger van Allerzielen,

de gedenkdag binnen de rooms-katholieke kerk van de gestorven

gelovigen (2 november). In reformatorische kringen werd de

dodenzondag op theologische gronden steeds weer afgewezen en er

werden andere namen aan gegeven, zoals Eeuwigheidszondag. Toch is

het wel de gewoonte geworden op deze zondag de mensen die in het

afgelopen jaar zijn overleden, met name te noemen en met hun

nabestaanden in het gebed te gedenken. Soms wordt dit gedaan op

 Oude jaarsavond

Oudejaarsavond, waarbij dan het terugkijken op het oude jaar centraal

staat.

De naam Eeuwigheidszondag laat het meest het karakter van deze

zondag zien, beter dan "laatste zondag van het kerkelijk jaar" dit doet.

Want de tijd gaat door, het blijft altijd een voorlaatste zondag,

afgesloten wordt er niets. Het kerkelijk jaar blijft altijd rondgaan als de

wenteltrap, rondgang èn voortgang.

 Rondgang en voortgang

 

 De zondag is als een scharnier

tussen 'van Pinksteren af' en 'naar Epifanie' toe, tussen de waarheid van'Hij was er' en de waarheid van 'Hij komt er'. In de benaming

Eeuwigheidszondag klinkt de voortgang door, immers aan de

eeuwigheid is geen einde. De lezingen van de Eeuwigheidszondag

staan veelal in het teken van de toekomst van de Heer, de komst vanzijn Rijk.

Toekomst

Op de laatste zondagen van het kerkelijk jaar stelt het evangelie ons

voor de vraag die wij onszelf ook bij de jaarwisseling stellen:

waar komt het nu uiteindelijk op aan? Het evangelie spreekt daarbij in

een merkwaardige taal. Door als het ware te spreken over wat er op het

einde der tijden te gebeuren staat, roept het bij ons de vraag op wat het

uiteindelijke criterium van ons menselijk handelen is.

Dat kan onmogelijk iets anders zijn dan hetgeen waarom het van meet

af aan -van in den beginne- allemaal begonnen is. Het gaat om de

gestalte van de mens en de vraag wordt dan hoe of het gesteld is met

het menswaardig karakter van ons leven en samenleven. Hoe is het

gesteld met de kwaliteit van ons mens zijn?

Voor het ware en goede gehalte ervan mogen wij kijken naar Jezus

Christus. Hij is voor ons allen het fundament, het voorbeeld van wat

een mens is, ten einde toe. Door naar Hem te kijken en te luisteren,

zullen wij in alle verwarring, oorlog en menselijke tweedracht, de draad

vinden van waardig leven. Hij is de ware levensweg.

Onze namen staan geschreven

in de holte van uw hand

als een teken dat ons leven

in U, Heer, is ingeplant.

Steeds als Gij uw handen opent

zien uw ogen ons weer aan

en gedenkt Gij uw belofte:

een volkomen nieuw bestaan.

Laat ons in de stilte groeien

totdat op de jongste dag

onze namen open bloeien

op uw goddelijk gezag.

Dan gebeurt wat wij nu dromen

dat wij in uw louter licht

tot U nader mogen komen

aangezicht tot aangezicht.

(schrijver is mij onbekend)